1. Veranderend Bedrijfslandschap

De toenemende aandacht voor duurzaamheid is een belangrijke trend in de zakenwereld. Belanghebbenden, waaronder investeerders, klanten, werknemers en het grote publiek, worden zich steeds meer bewust van ecologische, sociale en governance factoren (ESG). Dit verhoogde bewustzijn heeft geleid tot een grotere vraag naar transparantie en verantwoording van bedrijven met betrekking tot hun duurzaamheidspraktijken.

Verschillende factoren dragen bij aan deze verschuiving:

Om door dit veranderende landschap te navigeren, moeten raden van bestuur rekening houden met het volgende:

• Strategische planning: Integreer duurzaamheidsoverwegingen in de algemene bedrijfsstrategie. Dit omvat het stellen van duidelijke duurzaamheidsdoelen en het integreren ervan in de missie en waarden van het bedrijf.
• Risicobeoordeling: Voer regelmatig beoordelingen uit van milieu-, sociale en governancerisico's. Dit omvat het identificeren van potentiële risico's, het evalueren van hun impact en het ontwikkelen van strategieën om ze te beperken.
• Rapportage en transparantie: Verbeter rapportagemechanismen om transparante en nauwkeurige informatie over duurzaamheidsprestaties te verstrekken. Dit kan inhouden dat erkende rapportagekaders worden aangenomen, zoals de normen van het Global Reporting Initiative (GRI) of de Sustainability Accounting Standards Board (SASB).
• Betrokkenheid van belanghebbenden: Ga actief in gesprek met belanghebbenden om inzicht te krijgen in hun verwachtingen en zorgen met betrekking tot duurzaamheid. Dit kan helpen vertrouwen op te bouwen en blijk te geven van toewijding aan verantwoorde bedrijfspraktijken.
• Naleving van regelgeving: Blijf op de hoogte van en voldoe aan evoluerende duurzaamheidsvoorschriften en -normen. Dit omvat het begrijpen van de impact van huidige en voorgestelde wetgeving op de activiteiten van het bedrijf.
• Innovatie en samenwerking: Bevorder innovatie binnen de organisatie om duurzame bedrijfspraktijken te identificeren. Samenwerking met branchegenoten, ngo's en andere belanghebbenden kan ook leiden tot gedeelde oplossingen en best practices.

Door proactief in te spelen op duurzaamheidsverplichtingen en -uitdagingen, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan de verwachtingen van hun stakeholders, maar zich ook positioneren voor succes op lange termijn in een veranderend bedrijfslandschap.

2. Externe Druk

De groeiende vraag van bedrijven naar verantwoording en transparantie met betrekking tot hun maatschappelijke en milieueffecten weerspiegelt een bredere verschuiving in de verwachtingen van belanghebbenden. Verschillende belanghebbenden, waaronder klanten, werknemers, gemeenschappen, investeerders, beleidsmakers en regelgevers, leggen steeds meer nadruk op ethische en duurzame bedrijfspraktijken. Hier zijn belangrijke punten waarmee u rekening moet houden met betrekking tot de impact op het bestuur, de bedrijfspraktijken, de activiteiten en de rapportage van bedrijven:

Kortom, het veranderende landschap van verwachtingen van belanghebbenden en regelgevingskaders verandert de manier waarop bedrijven governance, bedrijfspraktijken, activiteiten en rapportage benaderen. Het omarmen van duurzaamheid als een kernbedrijfsprincipe is niet alleen een reactie op externe druk, maar ook een strategische zet die de veerkracht en reputatie van een bedrijf op de lange termijn kan verbeteren.

3. Waardecreatie op Langetermijn

Het integreren van duurzaamheidsoverwegingen in verschillende aspecten van de activiteiten van een bedrijf wordt steeds meer erkend als een pragmatische benadering om succes en veerkracht op lange termijn te garanderen. Hier is een overzicht van waarom deze aanpak cruciaal is:

Kortom, een pragmatische benadering van duurzaamheid gaat niet alleen over het voldoen aan de huidige verwachtingen, maar is een strategische zet om het toekomstige voortbestaan van een bedrijf veilig te stellen. Bedrijven die duurzaamheid omarmen in hun strategische beslissingen, activiteiten, waardeketens en bedrijfscultuur, hebben meer kans om op de lange termijn te gedijen door waarde te creëren voor belanghebbenden, concurrerend te blijven en de uitdagingen van een snel veranderende zakelijke omgeving het hoofd te bieden.

4. Herziening van Strategie en Bedrijfsmodel

Het leiderschap van de raad van bestuur zal een belangrijke rol spelen bij het stimuleren van de duurzaamheidstransitie van hun bedrijf. Ze moeten hun bedrijfsstrategie afstemmen op duurzaamheidsdoelstellingen, de behoeften en verwachtingen van hun stakeholders begrijpen en toezicht houden op ESG-risico's en -kansen. Duurzaamheid integreren in de strategie en het bedrijfsmodel van een bedrijf. Hier zijn enkele belangrijke punten:

Kortom, raden van bestuur spelen een cruciale rol bij het leiden van de duurzaamheidstransitie. Het herzien van de strategie en het bedrijfsmodel vereist een robuust perspectief op governance boven duurzaamheid, waarbij de noodzaak van een strategische en holistische aanpak wordt benadrukt. Het erkent de diversiteit in de manier waarop duurzaamheid bedrijven beïnvloedt en onderstreept het belang van leiderschap op bestuursniveau bij het stimuleren van transformatieve verandering. Deze aanpak sluit goed aan bij het veranderende landschap waarin duurzaamheid steeds meer wordt gezien als een fundamentele drijfveer voor zakelijk succes op de lange termijn.

5. Duurzaamheidseffecten en -risico's

Het belang van het begrijpen en aanpakken van duurzaamheidseffecten en -risico's voor bedrijven, met name met een focus op de rol van raden van bestuur. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend is het duidelijk dat een proactieve rol van raden van bestuur nodig is bij het begrijpen en aanpakken van duurzaamheidseffecten en -risico's. Het erkent de veelzijdige aard van duurzaamheidsuitdagingen en de noodzaak van een alomvattende aanpak die aansluit bij wettelijke vereisten en regelgevingskaders. Raden van bestuur die goed op de hoogte zijn van deze aspecten, zijn beter gepositioneerd om hun bedrijf te leiden bij het navigeren door de complexiteit van het duurzaamheidslandschap.

6. Duurzaamheidskansen Benutten

Het belang van het begrijpen en benutten van duurzaamheidskansen, met name die met betrekking tot milieu-, sociale en governance-overwegingen (ESG). Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Kortom, het begrijpen en benutten van duurzaamheidskansen gaat verder dan compliance en risicobeperking. Bedrijven die proactief omgaan met ESG-overwegingen kunnen verschillende voordelen behalen, waaronder operationele efficiëntie, een groter marktaandeel, een hogere winstgevendheid, een hogere bedrijfswaarde en verbeterde relaties met investeerders, talent en klanten. Het herkennen en benutten van deze kansen kan een belangrijke drijfveer zijn voor succes en veerkracht op de lange termijn in een snel evoluerend zakelijk landschap.

7. Systemische Benadering van Duurzaamheid

De oproep tot een systemische benadering van duurzaamheidsintegratie weerspiegelt de erkenning dat duurzaamheid geen op zichzelf staand initiatief is, maar in het hele bedrijf moet worden ingebed. Hier zijn belangrijke punten om te overwegen:

Door een systemische benadering van duurzaamheidsintegratie te hanteren, kunnen bedrijven het volgende bereiken:

• Holistische besluitvorming: Door op elk besluitvormingsniveau rekening te houden met duurzaamheid, zorgt u ervoor dat ecologische, sociale en governancefactoren een integraal onderdeel zijn van de algemene strategie, in plaats van als afzonderlijke overwegingen te worden behandeld.
• Risicobeperking: Het integreren van duurzaamheid in het bedrijf helpt bij het identificeren en beperken van risico's die verband houden met milieu- en sociale factoren, wat bijdraagt aan de veerkracht van het bedrijf op de lange termijn.
• Vertrouwen van belanghebbenden: Consistente en verbonden duurzaamheidspraktijken bouwen vertrouwen op bij belanghebbenden, waaronder investeerders, klanten, werknemers en de bredere gemeenschap. Dit vertrouwen is essentieel voor langdurige relaties en een positieve merkperceptie.
• Innovatie en aanpassingsvermogen: Een systemische aanpak stimuleert innovatie en aanpassingsvermogen terwijl bedrijven reageren op het dynamische landschap van uitdagingen en kansen op het gebied van duurzaamheid. Het stelt organisaties in staat om veranderingen in de regelgeving en veranderende verwachtingen van belanghebbenden voor te blijven.

Kortom, het hanteren van een systemische benadering van duurzaamheidsintegratie omvat een strategische en onderling verbonden kijk op hoe duurzaamheid in het hele bedrijf is ingebed. Het vereist een toewijding aan consistentie, ethische besluitvorming en het aanpakken van uitdagingen op het hoogste niveau van leiderschap. Deze aanpak stelt bedrijven in staat om op een alomvattende en impactvolle manier door de complexiteit van duurzaamheid te navigeren.

8. Voortgangsbewaking

Tools zoals een Sustainability Transformation Roadmap en een Dashboard zijn cruciaal voor het begeleiden en bewaken van het duurzaamheidstraject van een bedrijf. Laten we elke tool in meer detail bekijken:

Voordelen van deze tools:

• Strategische afstemming: Beide tools zorgen ervoor dat de duurzaamheidsinspanningen van het bedrijf in lijn zijn met de algemene strategische doelstellingen.
• Real-Time Monitoring: De tools bieden een mechanisme voor real-time monitoring, waardoor tijdig kan worden ingegrepen en indien nodig kan worden bijgestuurd.
• Communicatie en transparantie: Routekaarten en dashboards vergemakkelijken een effectieve communicatie over de voortgang op het gebied van duurzaamheid aan interne en externe belanghebbenden, waardoor transparantie en vertrouwen worden bevorderd.
• Strategische beslissingsondersteuning: Deze tools bieden waardevolle informatie voor raden van bestuur en senior management om weloverwogen, strategische beslissingen te nemen met betrekking tot duurzaamheidsinitiatieven.

Kortom, een Sustainability Transformation Roadmap en Dashboard zijn essentiële instrumenten voor bedrijven die zich inzetten om duurzaamheid te integreren in hun kernactiviteiten. Deze tools helpen niet alleen bij het bewaken van de voortgang, maar bieden ook waardevolle inzichten voor strategische besluitvorming en communicatie met belanghebbenden.

9. Samenstelling van de Raad van Bestuur, Vaardigheden en Mindset

Het belang van governance bij het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen van een bedrijf wordt hieronder onderstreept, met name gericht op de rol van de raad van bestuur. Laten we de belangrijkste punten eens bekijken:

Samenvattend onderstreept het de integrale rol van governance, met name de raad van bestuur, bij het bereiken van duurzaamheidsdoelstellingen. Het erkent dat de samenstelling van de raad van bestuur een cruciale factor is om ervoor te zorgen dat het bedrijf het juiste leiderschap heeft om effectief door het duurzaamheidslandschap te navigeren. De nadruk op diversiteit, vaardigheden en mentaliteit sluit aan bij best practices voor het aanpakken van de veelzijdige aard van duurzaamheidsuitdagingen.

10. Effectieve Stakeholderbetrokkenheid

Het belang van samenwerking met stakeholders of belanghebbenden bij het nastreven van duurzaamheid. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten en overwegingen:

Kortom, effectieve betrokkenheid van belanghebbenden is een cruciaal aspect van duurzame bedrijfspraktijken. Het gaat niet alleen om het verzamelen van feedback, maar ook om het actief betrekken van stakeholders bij besluitvormingsprocessen. Raden van bestuur spelen een centrale rol bij het leiden van deze inspanningen, het balanceren van uiteenlopende behoeften en ervoor zorgen dat de betrokkenheid van belanghebbenden in overeenstemming is met de algemene strategie en waarden van het bedrijf.

11. Organisatiecultuur en Purpose

Het belang van het integreren van duurzaamheid in de bedrijfscultuur en het afstemmen ervan op de purpose en de strategie van het bedrijf. Hieronder wordt ook ingegaan op de cruciale rol van het bestuur bij het bevorderen van deze integratie. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten en overwegingen:

Kortom, de leidende rol van de raad van bestuur bij het stimuleren van een culturele verschuiving naar duurzaamheid is essentieel. Het benadrukt de noodzaak van afstemming tussen doel, strategie en cultuur en stelt kritische vragen voor organisaties om over na te denken bij het navigeren door de integratie van duurzaamheid in hun DNA.

12. Beloning en ESG-prestaties

Beloning afstemmen op ESG-prestaties (Environmental, Social, and Governance) als een manier om een cultuur te bevorderen die positief gedrag stimuleert en duurzaamheid stimuleert. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Het afstemmen van de beloning op ESG-prestaties kan verschillende voordelen hebben:

• Strategische focus: Leidinggevenden zullen waarschijnlijk prioriteit geven aan ESG-initiatieven wanneer hun beloning is gekoppeld aan specifieke ESG-doelstellingen. Dit zorgt ervoor dat duurzaamheid niet alleen wordt overwogen, maar ook actief wordt nagestreefd als een strategische prioriteit.
• Verantwoording: Het koppelen van beloning aan ESG-prestaties verbetert de verantwoording. Leidinggevenden worden verantwoordelijk gehouden voor de duurzaamheidsprestaties van het bedrijf, waardoor een gevoel van verantwoordelijkheid voor ESG-resultaten wordt bevorderd.
• Aandeelhouderswaarde: Als ESG-prestaties worden gekoppeld aan de beloning van bestuurders, geeft dit aandeelhouders en investeerders het signaal dat duurzaamheid een kernwaarde van het bedrijf is. Deze afstemming kan een positieve invloed hebben op de perceptie en waarde van aandeelhouders.
• Moraal van de werknemers: Het tonen van een toewijding aan ESG door middel van beloning kan een positieve invloed hebben op het moreel van de werknemers. Werknemers kunnen zich meer betrokken en gemotiveerd voelen als ze zien dat hun bedrijf tastbare stappen zet op het gebied van duurzaamheid.

Kortom, het afstemmen van beloning op ESG-prestaties is een strategische benadering om duurzaam gedrag binnen een organisatie te stimuleren. Door op ESG gebaseerde KPI's op te nemen in beloningsregelingen voor leidinggevenden, kunnen bedrijven hun inzet voor duurzaamheid versterken, een cultuur van verantwoordelijkheid bevorderen en actief de transformatie naar duurzamere bedrijfspraktijken stimuleren.

13. Bestuurscommissies en duurzaamheid

Bestuurscommissies afstemmen op duurzaamheidsvereisten en ervoor zorgen dat duurzaamheid volledig in het bedrijf wordt geïntegreerd. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten en overwegingen:

Samenvattend is het duidelijk dat er behoefte is aan een collectieve en geïntegreerde aanpak van duurzaamheid in alle bestuurscommissies. Het benadrukt de leidende rol van de raad van bestuur bij het stimuleren van duurzaamheid en de noodzaak van samenwerking, communicatie en een systemische benadering van ESG-integratie. De reflectievragen bieden een praktisch kader voor organisaties om hun voortgang en inzet voor duurzaamheidsinitiatieven te beoordelen.

14. Duidelijke Rollen, Verantwoordelijkheden en Verantwoording

Het definiëren van duidelijke rollen, verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid voor een sterke ESG-governance (Environmental, Social, and Governance) binnen een bedrijf. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend onderstreept het de noodzaak van duidelijke en goed gedefinieerde rollen, verantwoordelijkheden en verantwoordingsplicht voor ESG-governance. Het benadrukt de centrale rol van de raad van bestuur bij het definiëren van toezicht, het afstemmen van ESG-overwegingen op strategische beslissingen, en noemt een specifiek model als voorbeeld van effectieve begeleiding voor organisaties in dit opzicht. Deze aanpak sluit aan bij best practices op het gebied van corporate governance en risicobeheer en benadrukt het belang van duidelijkheid en structuur bij het aanpakken van ESG-uitdagingen.

15. De Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen (RvC) speelt een cruciale rol bij het waarborgen van duurzame lange termijn waardecreatie, zoals beschreven in de Nederlandse Corporate Governance Code. De RvC houdt toezicht op het bestuur en zorgt ervoor dat de strategie van de vennootschap in lijn is met de principes van duurzaamheid en waardecreatie op de lange termijn. Hier zijn enkele aspecten van de rol van de RvC in dit kader:

Door actief toezicht te houden op deze aspecten draagt de Raad van Commissarissen bij aan het creëren van een duurzame lange termijn waarde voor de vennootschap en haar stakeholders, in overeenstemming met de principes van de Nederlandse Corporate Governance Code.

16. Rol van het Senior Management

De cruciale rol van het senior management bij het identificeren, analyseren en rapporteren van de risico's en kansen met betrekking tot de strategische doelstellingen van de organisatie, met een specifieke focus op duurzaamheid. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Kortom, het senior management speelt een centrale rol bij het aansturen van de duurzaamheidsagenda binnen een organisatie. Hun verantwoordelijkheden omvatten het identificeren en analyseren van risico's en kansen, het bewaken van de uitvoering van de strategie, het toezicht houden op rapportageprocessen en het waarborgen van de integriteit van zowel interne als externe duurzaamheidsrapportage. De tekst onderstreept ook de cruciale rol van raden van bestuur bij het uitdagen en verifiëren van de informatie die door het senior management wordt gepresenteerd om het risico van greenwashing of social washing te voorkomen en het vertrouwen bij belanghebbenden te behouden.

17. Risicomanagement in een Breder Perspectief

De noodzaak voor raden van bestuur om hun benadering van risicobeheer te verbreden, met name in de context van ESG-gerelateerde risico's. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend, de evoluerende aard van risicobeheer, die raden van bestuur aanspoort zich aan te passen aan een veranderend landschap waarin ESG-factoren een belangrijke rol spelen. Raden van bestuur worden aangemoedigd om ESG-overwegingen proactief te integreren in hun risicobeheerprocessen, waarbij ze de mogelijke financiële gevolgen en reputatierisico's van greenwashing erkennen. Dit sluit aan bij een bredere trend waarin bedrijven steeds meer het belang erkennen van holistisch risicobeheer dat naast traditionele financiële factoren ook rekening houdt met sociale en ecologische dimensies.

18. ESG-integratie in de Control-cyclus

Integratie van ESG-overwegingen (Environmental, Social, and Governance) in de reguliere control-cyclus van een organisatie. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend is er behoefte aan een robuust governance-kader ter ondersteuning van ESG-besluitvorming en -rapportage. Raden van bestuur spelen een cruciale rol bij het toezicht op de effectiviteit van beleid, procedures en interne controles die zijn ontworpen voor ESG-integratie, en zorgen ervoor dat ze alomvattend, geschikt voor het beoogde doel en afgestemd zijn op de doelstellingen van de organisatie. Deze aanpak weerspiegelt de groeiende erkenning van ESG-factoren als integraal onderdeel van het algehele bestuur en de prestaties van de organisatie.

19. Duurzaamheidsverslaggeving

Het belang van informatie, informatieverschaffing en assurance over duurzaamheid, met name in de context van opkomende wetgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en het European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samengevat onderstreept het de veelzijdige rol van duurzaamheidsinformatie, van wettelijke naleving tot strategische besluitvorming. Raden van bestuur worden aangemoedigd om het strategische belang van betrouwbare duurzaamheidsrapportage te erkennen, deze af te stemmen op de algemene strategie van het bedrijf en ervoor te zorgen dat wordt voldaan aan veranderende wettelijke vereisten. Het principe van dubbele materialiteit in de ESRS weerspiegelt een holistische benadering, waarbij zowel de nadruk wordt gelegd op de impact op mens en milieu als op de financiële implicaties van ESG-kwesties.

Achtergrond van de Europese context en nadere verdieping van de CSRD en ESRS

Er moeten doelen op het gebied van duurzaamheid worden gerealiseerd. Ambitieuze doelen. In de zoektocht naar instrumenten om deze doelen te (doen) realiseren, heeft de Europese Commissie een aantal concrete richtlijnen uitgewerkt voor nationale overheden en ondernemingen in de Europese Unie.

Eén van de instrumenten om de uiteindelijke doelen te realiseren, is transparantie: een duurzaamheidsverslag. Als ondernemingen in hun duurzaamheidsverslag transparant zijn over hun duurzaamheidsstrategie, beleid en prestaties, kunnen andere belanghebbenden zelf beoordelen of zij zaken met deze onderneming willen (blijven) doen. De onderneming wordt in haar keten geplaatst. Zij moet aandacht hebben voor haar plek en invloed in die keten, maar wordt ook zelf beoordeeld vanuit haar keten. Banken, afnemers, leveranciers, overheden, consumenten, niet-gouvernementele organisaties en wie maar belanghebbenden bij de organisaties zijn, kunnen zakelijke afwegingen maken op basis van de door de onderneming in haar duurzaamheidsverslag verstrekte informatie.

De CSRD in breder perspectief

Op 21 april 2021 publiceerde de Europese Commissie haar voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van bestaande verslaggevingsrichtlijnen. Deze concept richtlijn draagt de naam Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). In deze richtlijn is geregeld dat vanaf het verslagjaar 2024 groepen ondernemingen in hun bestuursverslag een duurzaamheidsverslag opnemen. Daarmee vormt de CSRD tezamen met de Sustainability Financial Disclosure Regulation (SFDR) en de EU Taxonomie de centrale componenten van de vereisten inzake duurzaamheidsverslaggeving die de strategie voor duurzame financiering van de EU onderbouwen.

Met de invoering van de CSRD heeft de Europese Commissie vooral voor ogen dat de doelen zoals gesteld in de Europese Green Deal worden gerealiseerd. De Europese Commissie ziet in transparantie een relevant instrument om daaraan bij te dragen. De invoering van de CSRD – als opvolger en herziening van de NFRD – is opgenomen in het werkprogramma dat hoort bij de Europese Green Deal. Het doel van de Europese Green Deal is de EU om te vormen tot een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie, waar vanaf 2050 netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.

Op welke ondernemingen is de CSRD van toepassing?

De CSRD geldt voor grote beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde ondernemingen in de EU en daarnaast voor de middelgrote beursgenoteerde ondernemingen. Een bijzondere groep, zijn grote niet-EU ondernemingen met activiteiten in de EU. De criteria voor status ‘groot’ zijn een balanstotaal van € 25 miljoen, omzet van € 50 miljoen en 250 personeelsleden. Als een onderneming twee jaar op rij aan twee van deze criteria voldoet, dan kwalificeert zij als groot. In de EU zijn dit naar schatting 50.000 ondernemingen. Voor ondernemingen van buiten de EU met activiteiten binnen de EU bedraagt het omzetcriterium € 150 miljoen en voor deze groep ondernemingen – en voor de middelgrote beursgenoteerde ondernemingen – worden nog separate verslaggevingscriteria ontwikkeld.

Noodzaak van transparantie

De CSRD vraagt ondernemingen om transparant te zijn over de wijze waarop zij duurzaamheidsvraagstukken en -uitdagingen in hun bedrijfsvoering hebben verankerd. De Europese Commissie hanteert de aanduiding ‘duurzaamheid’ (sustainability) en vertaalt dit naar de drie aandachtsgebieden Environment,, Social en Governance (ESG). Ondernemingen moeten invulling geven aan de gevraagde transparantie, door informatie te verschaffen over de wijze waarop ESG is opgenomen in de governance structuur, het strategievormingsproces, de analyse van impact, risico’s en kansen, de vertaling naar beleid, maatregelen en doelen en uiteindelijk in de meting en presentatie van de uitkomsten.

Invoering CSRD

Verslagjaar	Wie
2024	Ondernemingen die onder de NFRD vallen
2025	Alle grote ondernemingen in de EU
2026	Middelgrote beursgenoteerde ondernemingen
2028	Grote ondernemen van buiten de EU met activiteiten binnen de EU

De CSRD is op 10 november 2022 goedgekeurd door het Europees Parlement en op 28 november 2022 door de Europese Raad. Eind 2023 is het proces opgestart om de CSRD en de ESRS om te zetten naar nationale wetgeving door de lidstaten van de Europese Unie, waarmee deze richtlijn en standaarden in 2024 worden verankerd in de Nederlandse wetgeving.

De ESRS

De Europese Commissie heeft aan de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) gevraagd om de bepalingen uit de CSRD te vertalen naar rapporteringsstandaarden. Deze opdracht is door EFRAG in hoog tempo omgezet in de eerste concepten van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Na een intensief proces van opstellen, consulteren, bijstellen en consulteren, is door EFRAG de definitieve set met rapporteringsstandaarden aan de Europese Commissie aangeboden, waarna de Commissie de ESRS op 31 juli 2023 heeft goedgekeurd. Met name deze ESRS is van groot belang voor de ondernemingen die een duurzaamheidsverslag moeten, of willen publiceren.

Twaalf standaarden

De ESRS is een set van twaalf standaarden, waarbij de ESRS 1 en 2 de overkoepelende (cross cutting) standaarden zijn. Zij bevatten de voorschriften ten aanzien van de kwaliteit en inrichting van het duurzaamheidsverslag (ESRS 1) en informatie omtrent de governance structuur, materialiteitsanalyse, het bedrijfsmodel, de ondernemingsactiviteiten en de sector waarin de onderneming opereert (ESRS 2). Kortom: informatie over de onderneming en haar activiteiten in de interne en externe omgeving en de kwaliteitswaarborgen ten aanzien van (de verslaggeving over) duurzaamheid.

De tien thema gerichte standaarden betreffen standaarden op het gebied van milieu (E-standaarden), mens en maatschappij (S-standaarden) en Gedrag (G-standaard). Deze standaarden hebben allen dezelfde opbouw. Een belangrijk deel van de informatie per sub thema bestaat uit informatie over de relevantie van het sub thema: de analyse van impact, risico’s en kansen en de omzetting daarvan naar strategie, governance en beleid. Uiteraard wordt per sub thema ook gevraagd om de uiteindelijke (kwantitatieve) uitkomsten over het verslagjaar. Op basis van deze standaarden werkt EFRAG sectorspecifieke standaarden uit, die meer detaillering aanbrengen in de informatie die in een groep onderscheiden sectoren relevant is.

Dubbele Materialiteitsanalyse

In de materialiteitsafweging, of materialiteitsanalyse wordt aandacht besteed aan de relevantie van een duurzaamheidsvraagstuk voor de omgeving van de onderneming. Met de omgeving van de onderneming wordt niet alleen de directe leefomgeving bedoeld, maar de bredere groep van zogenaamde affected stakeholders. Dit zijn de belanghebbenden die in hun activiteiten de invloed van de onderneming ervaren. Deze invloed – mits relevant – betreft de impact materialiteit. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de relevantie van een duurzaamheidsvraagstuk voor de onderneming zelf; de impact van de omgeving (de relevante stakeholders) op de onder-nemingsactiviteiten. Dit is de zogenaamde financiële materialiteit.

De gecombineerde analyse van materiële thema’s wordt de dubbele materialiteitsanalyse genoemd. Belangrijk is om op te merken dat de uitkomsten van deze risicoanalyse met bijbehorende raadpleging van de belanghebbenden van de onderneming in de eerste plaats van invloed zijn op de strategie van de onderneming. De verslaggeving daarover volgt de strategie en moet in overeenstemming zijn met de wet (de verslaggevingsstandaarden, ofwel de ESRS). De uiteindelijke uitkomsten en gerealiseerde transparantie (en de reacties daarop) zijn op hun beurt weer van invloed op de strategie. Op deze wijze draagt dit gehele proces bij aan de realisatie van de doelen die de Europese Commissie voor de EU heeft gesteld. Daar is dit uiteindelijk allemaal om te doen.

Midden- en Klein Bedrijf (MKB)

Ondernemingen die niet als groot kwalificeren (midden- en kleinbedrijf) kunnen redeneren dat deze regelgeving niet voor hen van toepassing is en dat zij daar dus niet aan hoeven te voldoen. Dat is strikt genomen juist, maar een heel belangrijk thema dat als een dikke rode draad door al deze regelgeving loopt, is de onderneming in haar waardeketen. Grote ondernemingen zullen – nu door deze regelgeving gestimuleerd – met nieuw elan hun waardeketen analyseren en in kaart brengen waar zij impact kunnen maken. Veel niet-grote ondernemingen vormen een schakel in deze waardeketens.

If so, this offers unique opportunities for these non-large companies. By making comparable analyses, by paying attention to impact, risks and opportunities, and by re-engaging with relevant stakeholders, companies can put themselves in the spotlight with their financiers, employees, suppliers, banks and customers. In this way, these companies can anticipate the questions that will come from their large customers, or questions that may already exist. By making changes to their processes, products, and services; In short, by positively changing or amplifying their impact, they can differentiate themselves from their competitors. Transparency is also a very useful tool for this group of non-large companies. Not a complete sustainability report that fully meets the requirements of the CSRD and ESRS, but information that meets the information demand of (large) customers and banks and that  is up to date is.

20. Gegevensverzameling voor Rapportagedoeleinden

Het belang van het waarborgen van de verzameling van relevante, betrouwbare en hoogwaardige informatie voor informatieverschaffing over duurzaamheid. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend is de noodzaak van een strategische en gerichte aanpak voor het verzamelen van duurzaamheidsinformatie duidelijk. Door de specifieke gegevensbehoeften van het bedrijf te identificeren en een materialiteitsbeoordeling uit te voeren, kunnen organisaties hun rapportage-inspanningen stroomlijnen en zich richten op de kwesties die het belangrijkst zijn voor zowel het bedrijf als zijn belanghebbenden. Deze aanpak sluit aan bij best practices op het gebied van duurzaamheidsrapportage en legt de nadruk op relevantie, nauwkeurigheid en efficiëntie in het informatieverzamelingsproces.

21. Openbaarmaking van ESG-prestaties

Het belang van het openbaar maken van ESG-prestaties (Environmental, Social, and Governance) en deze in lijn te brengen met de doelstellingen van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samengevat onderstreept het veranderende landschap waarin duurzaamheidsrapportage net zo streng en nauwlettend wordt als financiële rapportage. Het benadrukt de onderlinge verwevenheid van financiële en duurzaamheidsprestaties en de noodzaak voor bedrijven om deze twee aspecten in hun verslaggeving op elkaar af te stemmen. Raden van bestuur worden aangemoedigd om een actieve rol te spelen bij het waarborgen van de kwaliteit en samenhang van ESG-informatieverschaffing, zelfs als ze niet rechtstreeks betrokken zijn bij de opzet ervan. Dit sluit aan bij de bredere trend van meer transparantie en verantwoording in bedrijfsrapportage.

De Rol van Internal Audit

De rol van Internal Audit bij het ondersteunen van de duurzaamheidsinspanningen van het bedrijf. Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samengevat wordt de nadruk gelegd op de strategische rol van Internal Audit bij het verschaffen van zekerheid en inzicht in duurzaamheid gerelateerde risico's en controles. Het onderstreept de noodzaak voor interne auditors om ESG-overwegingen in hun processen te integreren en af te stemmen op de strategische doelstellingen van de organisatie. Raden van bestuur worden aangemoedigd om actief deel te nemen aan Internal Audit om ervoor te zorgen dat het de duurzaamheidstransitie van het bedrijf effectief ondersteunt. Dit sluit aan bij de bredere trend om het belang van ESG-factoren in corporate governance en risicobeheer te erkennen.

23. Externe Aanbieder van Duurzaamheids-Assurance

Het proces van het selecteren van een externe aanbieder van duurzaamheids-assurance in het kader van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Hier is een overzicht van de belangrijkste punten:

Samenvattend houdt het proces van het selecteren van een externe aanbieder van duurzaamheidsgaranties in dat hun onafhankelijkheid, competenties en kennis zorgvuldig worden afgewogen. Het bestuursorgaan, met specifieke betrokkenheid van het auditcomité, speelt een centrale rol bij het toezicht op dit proces om de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de duurzaamheidsrapportage te waarborgen. Dit sluit aan bij de bredere trend om de transparantie en verantwoordingsplicht bij de rapportage van ESG-gerelateerde informatie te vergroten.