‘Belangijk om in maatschappij te staan’

ACHTERGROND  Stichtse Courant –  Donderdag 15 Augustus 2024

Jan van den Herik over zijn inzet voor de samenleving waarvoor hij een onderscheiding ontving

Jan van den Herik: ,,Het hoeft niet altijd groot en meeslepend te zijn, ook op microniveau kan je impact maken.”

De 60-jarige Jan van den Herik werd geboren in Wijk bij Duurstede en verhuisde op jonge leeftijd met zijn ouders naar Delft. ,,Na de middelbare school en militaire dienst heb ik de opleiding hbo personeelswerk in Rotterdam gevolgd. Eind jaren tachtig startte ik in mijn loopbaan in de functiewaardering, om twee jaar later de overgang te maken naar de afdeling Personeel en Organisatie van een scheeps- en offshore reparatiebedrijf in de Rotterdamse Botlek. De afdeling P&O werd daar gekscherend wel eens ‘Paniek en Onrust’ genoemd”, geeft hij aan. 

VERSCHIL MAKEN

Van jongs af aan maakt hij keuzes op gevoel en keuzes om verschil te kunnen maken. ,,Mijn vader is overleden aan longkanker toen ik 25 jaar was. Een heftige gebeurtenis, die mij er in 1994 toe bewoog om een individuele rondreis door Zuid-Amerika te maken. Iets wat ik in een later stadium had willen doen, maar in die tijd dacht ik: waarom zou ik het uitstellen?” 

Hij zegde zijn baan op en startte zijn avontuur in Noordoost Brazilië en reisde in een jaar het hele continent rond. ,,Een fantastische ervaring met hoogte- en dieptepunten. Ik heb grootschalige natuurvernietiging gezien en tal van mensen in armoede en ellende ontmoet. De reis en ervaringen verruimden mijn blik en zetten mij aan het denken hoe ik als professional verschil kon maken. Na enige overpeinzingen viel bij mij het kwartje: ik stelde mij ten doel om managers en leiders op invloedrijke posities in het bedrijfsleven te willen beïnvloeden. Als zij zich meer bewust zouden zijn van de positieve impact die zij zouden kunnen maken, zou ik indirect verschil kunnen maken.” 

TENTAKELS IN DE SAMENLEVING

Dat Van den Herik in 1996 aan de slag ging bij KPMG was een bewuste keuze. ,,Een bedrijf met tentakels in de samenleving, zo kon ik uiteindelijk komen waar ik wilde zijn. In 2005 kreeg ik een unieke kans. Ik heb via een stakeholderconsultatie de strategie op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen ontwikkeld en de raad van bestuur van KPMG daarin meegekregen. Vervolgens werd ik benoemd tot directeur Corporate Social Responsibility, waar ik ook op internationale schaal heel actief ben geweest.” 

Een bedrijf met tentakels in de samenleving, zo kon ik uiteindelijk komen waar ik wilde zijn

Tegelijkertijd werd hij voorgedragen als directeur van een landelijk bedrijvennetwerk op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. ,,In beide functies kon ik veel invloed uitoefenen en met veel creativiteit en overtuigingskracht impactvolle projecten en programma’s van de grond tillen”, geeft Van den Herik aan. Zo maakte hij jarenlang het verschil, onder meer door het ‘Future Leaders Event’ te ontwikkelen, waar in vijf jaar tijd 1200 toekomstige leiders aan deelnamen. 

EENZAAMHEID

,,Op die manier wilde ik strategisch inzetten op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo ook met het thema eenzaamheid. We hebben een bevolking die aan het vergrijzen is, met verschillende culturele achtergronden en steeds individualistischer is ingesteld. Een mix van factoren die eenzaamheid in mijn optiek kunnen vergroten. Ik heb het initiatief genomen om in samenwerking met organisaties als De Zonnebloem, Humanitas, Het Rode Kruis, Het Nationaal Ouderenfonds en Het Leger des Heils een nationale coalitie tegen eenzaamheid op te zetten. Met dertien organisaties is ‘Coalitie Erbij’ opgericht, waaruit onder meer de ‘Week tegen Eenzaamheid’ en ‘Een tegen Eenzaamheid’ is ontstaan. Het is lastig om te zien of te beseffen of iemand eenzaam is. Het zijn niet alleen de mensen die achter de geraniums zitten, ook veel jongeren voelen zich eenzaam. Het is bijzonder te zien dat nu jaren later, het thema eenzaamheid beter bespreekbaar is en uit de taboesfeer is gekomen. In tal van gemeenten wordt er nu samengewerkt en de media pikken het thema ook op.”

IMPACT

Tijdens het gesprek komt de term duurzaamheid regelmatig ter sprake. ,,Het is belangrijk om duurzaam ondernemen te verankeren in de strategie en kernprocessen van bedrijven. De afgelopen twintig jaar is er veel op dit terrein gebeurd. De Europese wet- en regelgeving heeft de komende jaren een forse impact op multinationals, maar ook op het Nederlandse MKB”, geeft Van den Herik aan. 

Vanuit zijn rol in het bestuur van UN Global Compact heeft hij in 2017 een leiderschapsprogramma voor Young Professionals opgezet. ,,Het Young Professionals Program leid ik nu al zeven jaar en er hebben zo’n 140 jonge talenten aan deelgenomen. Toptalenten uit het bedrijfsleven en de overheid die interesse hebben in duurzame ontwikkeling, krijgen met dit programma de kans om zich gedurende twaalf maanden in teamverband breder te ontwikkelen en bij te dragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Jonge toppers krijgen binnen hun bedrijf of organisatie daar veelal niet de kans toe. Mij gaat het erom dat zij niet aan de zijkant blijven staan maar zich proactief met deze belangrijke agenda, in een vroegtijdig stadium van hun loopbaan, ermee bemoeien. Het is immers hun toekomst die onder druk staat. Ik wil deze generatie prikkelen en hen stimuleren dat ze meer kunnen doen dan ze denken dat binnen hun invloedssfeer ligt. Soms moet je even buiten de pot durven piesen om stappen te maken”, geeft Van den Herik aan. 

Het is de werkwijze die hij zelf ambieert. Het durven denken in kansen en er voor gaan. ,,Je ziet dat oudere werknemers vaak gaan ‘dieselen’. Wanneer ze dat nog twintig jaar moeten doen dan is het een hele opgave. Juist deze generatie van oudere professionals kan proactief bijdragen aan de duurzaamheidsagenda, mits ze het lef hebben om uit hun comfortzone te komen.”

Ik wil deze generatie prikkelen en hen stimuleren dat ze meer kunnen doen dan ze denken dat binnen hun invloedssfeer ligt

LINTJE

Zijn koninklijke onderscheiding kreeg Van den Herik voor verschillende dingen. Onder meer zijn jarenlange werk als jurylid voor de Echo Award, een nationale prijs voor excellent toptalent met een niet-westerse achtergrond aan HBO- en WO-onderwijs instellingen. Ook zijn jarenlange voorzitterschap van de jury van de duurzame scriptieprijs aan de Erasmus Universiteit / Rotterdam School of Management (RSM) heeft bijgedragen aan zijn onderscheiding. 

,,Wellicht ook dat ik bijna twee jaar lang gastouder ben geweest voor een Oekraïens gezin. Toen de oorlog met Rusland uitbrak, heb ik mij aangemeld bij het Prinses Máxima Centrum, omdat ik over een studio in mijn tuin beschik. Mijn zus vertelde dat er woonruimte werd gezocht voor Oekraïense kinderen met kinderkanker. Via het ziekenhuis ben ik gekoppeld aan een moeder en haar zoontje dat leukemie had. Een paar maanden later is ook een dochter uit Oekraïne overgekomen. Gelukkig dat de immunotherapiebehandeling zeer goed heeft uitgepakt. In Oekraïne was de jongen uitbehandeld en was het perspectief uitzichtloos. In het Prinses Máxima Centrum hebben ze hem ‘vooralsnog’ kunnen genezen. Fijn dat je voor een gezin veiligheid, rust en welzijn kunt bieden en dat er onder je ogen een klein wonder geschied. Het hoeft niet altijd groot en meeslepend te zijn, ook op microniveau kan je impact maken.”